Doğmak, büyümek ve ölmek sadece canlılara özel bir döngü müdür? Bir içeceğin hikayesi de yaşam döngüsünden yola çıkarak anlatılamaz mı? Yazıda şarabın oluşumu doğum, büyüme ve ölüm çerçevesinde anlatıyor.
Mitoloji, efsane ve masallarda şaraba birçok anlam yüklenmiş, şifalı olduğuna inanıldığı dönemler olmuştur. Güney Kafkasya ve çevresinde ortaya çıktığına inanılan şarap, tarihsel süreçte uygarlıkların bağcılık ve şarap üzerine yaptığı çalışmalar ışığında sistemli hale gelmiştir. Aynı zamanda uygarlıklar aracılığı ile dünyanın uygun koşulları sağlayan her bölgesine asmalar yayılmış ve etkileyici sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Yayıldığı bölgelere zamanla uyum sağlayan asmalar ve şarap üretimi, beraberinde geniş bir stil çeşitliliğine yol açmıştır. Belki de bu yüzden şarap çok yönlü değerlendirilmesi gereken, birkaç denemeye bağlı olarak kesin yargıya varılmaması önerilen üzümden fermente içecektir.
Bir kadeh şarabın hikayesi aslında yıllar önce başlamıştır. Hikaye asmanın dikileceği toprağa karar verilmesiyle başlar. Serpilen asmalarda olgunlaşan üzümlerin nasıl işleneceği, hangi materyallerin kullanılacağı, hangi aşamada neler yapılacağı, ne zaman şişeleneceği gibi kararlar silsilesi sonucunda şekillenir. Bundan ötürü her şarap üreticisinin, masamıza gelen her şarabın, şarabı sunan her somölyenin keşfedilmeyi bekleyen bir hikayesi vardır. Şaraplık üzümler sık sık insanlara, şarabın oluşum süreci ise insan hayatına benzetilmektedir. Şaraplık üzümlerden kasıt aslında ‘Vitis Vinifera’ adlı asma türüdür. Vitis Vinifera türü insan topluluğu olarak düşünülürse, tür içinde bulunan farklı çeşit üzümler farklı karakterleri olan insanlar olarak kabul edilebilir. Her insanın kendine has özellikleri ve tercihleri olduğu gibi, her üzüm çeşidinin de kendine has özellikleri vardır. Şarap da tıpkı insan gibi doğar, büyür ve ölür.
Şarabın doğumu; üzümlerin bağdan toplanıp şaraphaneye getirilmesiyle başlar. Üzüm suyu şaraphaneye girdiğinde doğum tamamlanır. Şarabın büyümesi; üzümün kendini ifade edebileceği bir profile dönüşebilmesi sürecini kapsar. Bir nevi büyüme süreci şaraphane içinde gerçekleşen olaylar silsilesinin sonucudur. Üzüm suyu olarak başladığı yolculuğunu şaraphanede fermantasyon işlemi izler. Fermantasyon tamamlandığında üzüm suyu artık bir şaraptır. Fermantasyon bittikten sonra da şarap büyümeye, olgunlaşmaya devam eder. Bütün süreçlerde şarabın değişkenlerinin kontrolünü sağlayan, yönlendirmelerde bulunan bir şarap yapımcısı bulunur. Şarap hedeflenen stile bağlı olarak, fermantasyon sonrasında şişelenip hikayesine cam şişe içinde devam edebilir. Ya da olgunlaşması gerektiğine karar verilirse şarabın hikayesi meşe fıçıda devam eder. Meşe fıçıda olgunlaştırma işlemi şarabın keskin yönlerini törpüler, farklı aromalarla zenginlik katar. Bir nevi insanın kendini keşfettiği, kararlarını verdiği dönem olarak değerlendirilebilir. Özellikleri pekiştiğinde ve kendini daha iyi ifade eder noktaya geldiğinde, şişelenerek yaş almaya şişede devam eder. Şarabın yaş alması; insan vücudunun oksijene maruz kalıp yavaş yavaş yıpranmasına benzeyen bir süreçtir. Mantarla kapatılmış şişelerdeki şarap yıllar içinde minimal düzeyde oksijenle temas eder. Bu temas şarabın aroma ve yapısını farklı bir boyuta taşır. Gençken sahip olduğu aromalar evirilebilir, yıllanma ile farklı bukeler kazanabilir. Değişim süreci tamamlandıktan sonra, şarap şişe içinde daha uzun yıllandırıldığı zaman özelliklerini kaybetmeye, bir nevi ölmeye başlar. Her insanın ömrünün aynı olmaması gibi her şarabın da ömrü farklıdır.
Şarabın bağda başlayan, şaraphanede devam edip şişede son bulan hikayesi değişkenlere bağlı olarak uzayıp kısalabilir. Tıpkı insanın yaşamı boyunca verdiği kararlar, etkiler dolayısıyla şekillenen hayatına benzer.
Commentaires